1. Ổ cứng SSD là gì?
Ổ cứng SSD, hay còn được gọi là ổ cứng thể rắn, là tên gọi được dịch ra từ tên gốc Solid State Drive. Đây là một phiên bản ổ cứng mới ứng dụng công nghệ lưu trữ từ chip flash thay thế cho các ổ cứng cơ học (HDD) cũ, được nghiên cứu và đưa vào sử dụng rộng rãi trong khoảng 10 năm trở lại đây, cho những sự cải thiện đáng kể về tốc độ, hiệu năng, nhiệt độ, điện năng tiêu thụ và dĩ nhiên là cả về mức độ an toàn của dữ liệu.
Khác với các ổ cứng HDD truyền thống, ổ cứng SSD được cấu thành bởi những chip nhớ flash được gắn trên bề mặt ổ đĩa, có nhiệm vụ ghi và lưu trữ dữ liệu, cho kết quả truy xuất dữ liệu ngay lập tức và ít có hiện tượng phân mảnh ổ đĩa như trên HDD.
Bài viết này mình xin giới thiệu chi tiết về thông tin ổ SSD cho các bạn nhé.
2. Có mấy dạng ổ cứng SSD?
SSD 3.5 inch SATA
SSD 3.5 inch SATA là sản phẩm thường được dùng cho máy tính để bàn. Tuy nhiên loại bổ cứng này ngày nay khá khó tìm và đang dần bị thay thế dần bởi ổ cứng SSD 2.5 inch.
SSD 2.5 inch SATA III
Ổ cứng SSD 2.5 inch SATA III được sử dụng khá phổ biến hiện nay với tốc độ đọc – ghi dữ liệu giới hạn ở mức 6Gbps tương đương 550MB/s. Với ưu điểm giá thành khá rẻ nên đang được trang bị trên hầu hết các dòng laptop phổ thông.
Ngoài ra, một số hãng sản xuất còn tung ra phiên bản SSD 2.5 inch SATA III NAND với công nghệ lưu trữ chip nhớ mới, giúp tăng tuổi thọ ổ cứng đáng kể so với SSD 2.5 inch SATA III truyền thống, tất nhiên giá thành của phiên bản này cũng cao hơn.
SSD 1.8 inch micro SATA
SSD 1.8 inch micro SATA sử dụng chuẩn giao tiếp Micro SATA với hình dáng chỉ to hơn thanh RAM đôi chút, đây là ổ SSD có kích thước nhỏ hơn rất nhiều so với SSD 2.5 inch truyền thống, được sử dụng cho các dòng laptop mỏng nhẹ.
SSD mSATA
SSD mSATA là chuẩn dạng thu nhỏ của SSD 2.5 inch SATA, về hình thức SSD mSATA có kích thước gần giống với Card Wifi trên laptop với kích thước phổ biến 50x30mm.
Đôi khi bạn sẽ bắt gặp một số dạng mSATA half size có kích thước nhỏ hơn khoảng 25x30mm, nhưng các sản phẩm này rất hiếm và ít gặp trên thị trường. Về tốc độ SSD mSATA có tốc độ đọc ghi khoảng 550 MB/s, tương đương với chuẩn SSD 2.5 inch SATA và SSD M.2 SATA sẽ được giới thiệu ngay sau đây.
SSD M.2 SATA
Tương tự như SSD 2.5 inch SATA III, SSD M.2 SATA vẫn sử dụng chuẩn giao tiếp dữ liệu SATA III nên tốc độ đọc – ghi dữ liệu ở giới hạn ở mức 6Gbps, tương đương 550MB/s.
Tuy nhiên, kích thước của SSD M.2 SATA III lại nhỏ gọn hơn so với SSD 2.5 inch SATA III, hình dáng chỉ tương tự như một thanh RAM máy tính thích hợp cho các dòng máy tính nhỏ gọn, nhẹ.
SSD M2 SATA không phải có 1 chuẩn duy nhất mà có đến 3 chuẩn là 2242, 2260 và 2280. Bề rộng vẫn giữ mặc định là 22 mm, tuy nhiên chiều dài thay đổi lần lượt là 42mm, 60mm, 80mm.
Hình dáng các loại SSD M2 SATA hiện nay (từ trái sang phải 2242, 2260 và 2280).
Trong đó, loại thông dụng đang được bán phổ biến trên thị trường là 2280, các loại khác thì vừa khó tìm, ít hãng sản xuất mà giá lại cao hơn khá nhiều.
Hiện nay trên thị trường xuất hiện khá nhiều ổ cứng dạng SSD M.2 SATA NAND, đây là loại ổ cứng M2.SATA có sử dụng bộ nhớ flash NAND cho khả năng lưu trữ dữ liệu nhiều hơn và tốc độ nhanh hơn, gồm có các loại như sau:
- Bộ nhớ flash đơn cấp (SLC): lưu trữ 1 bit dữ liệu trên mỗi cell nên đạt tốc độ nhanh và có độ bền tốt, nhưng hạn chế về khả năng lưu trữ nhiều.
- Bộ nhớ flash đa lớp (MLC): lưu trữ 2 bit dữ liệu trên mỗi cell, cho khả năng lưu trữ dữ liệu cao nhưng lại có tốc độ chậm hơn SLC và có giá thành thấp. Để khắc phục về nhược điểm tốc độ, có nhiều loại ổ cứng bộ nhớ này sử dụng thêm lượng nhỏ bộ nhớ.
- Bộ nhớ flash ba cấp (TLC): lưu trữ 3 bit dữ liệu trên mỗi cell, cải thiện về dung lượng lưu trữ hơn MLC với giá phải chăng. Dù tốc độ kém hơn MLC nhưng cũng có một số ổ TLC sử dụng công nghệ lưu bộ nhớ đệm để cải thiện nhược điểm này.
- Bộ nhớ flash bốn lớp (QLC): mật độ lưu trữ tăng và giá thành có xu hướng càng rẻ nhưng độ bền không được đánh giá cao, phù hợp với dàn máy tính giá rẻ.
Lời khuyên: Nên dùng ổ TLC có bộ nhớ đệm với nhu cầu chạy các ứng dụng và hệ điều hành tiêu chuẩn. Nếu làm việc với các tệp dữ liệu lớn, thì nên chọn ổ MLC dù giá thành nhỉnh hơn TLC nhưng lại có tốc độ truyền nhanh hơn.
SSD M.2 PCIe
Ổ cứng SSD M.2 PCIe sử dụng tiêu chuẩn giao tiếp PCL Express với tốc độ đọc ghi lên đến 32 Gb/s (tương đương 4 GB/s), tức cao hơn rất nhiều lần so với SSD M2 SATA chỉ 550 MB/s.
Điểm giống giữa SSD M.2 PCIe và SSD M2 SATA chỉ là khe cắm M2, vì thế SSD M.2 PCIe vẫn có đến 3 chuẩn là 2242, 2260 và 2280. Bề rộng vẫn giữ mặc định là 22 mm, tuy nhiên chiều dài thay đổi lần lượt là 42mm, 60mm, 80mm.
Kích thước phổ biến nhất của ổ cứng SSD M.2 PCIe là rộng 22 mm và dài 80 mm, các loại khác ít được sử dụng và sản xuất hơn.
3. Đặc điểm của chip flash trên SSD
Nếu bạn muốn tìm hiểu kỹ ổ cứng SSD là gì thì cũng phải nói sơ về các chip flash và khả năng lưu trữ của nó. Hiện nay, các ổ cứng SSD trên thị trường sử dụng chủ yếu 2 loại chip: chip NAND SLC ( Single Level Cell) và NAND MLC (Multi Level Cell), mỗi loại đều có những đặc điểm riêng.
SLC là dạng ô nhớ một cấp được sử dụng chủ yếu bởi các doanh nghiệp nhờ khả năng tối ưu cao về tốc độ đọc và ghi. Trong khi đó, MLC được sử dụng phổ biến hơi bởi người dùng cá nhân, với khả năng lưu trữ lên đến 2 bit/transistor, cao hơn gấp 2 lần so với SLC, nhưng tốc độ lại chậm hơn hẳn.
Tuy nhiên, cả hai loại chip đều cho độ bền tốt với 10.000 lần ghi/xóa đối với chip MLC và 100.000 lần đối với chip SLC.
Ngoài ra, các ổ cứng SSD hiện nay còn được ứng dụng thêm 1 loại chip mới NAND TLC (Triple Level Cell), với khả năng lưu trữ lên đến 3 bit/transistor, nhưng chỉ đạt tối đa 1000 lần ghi/xóa, nên vẫn chưa nhận được sự đánh giá khả quan từ người dùng.
4. Những khác biệt giữa ổ cứng SSD và ổ cứng HDD truyền thống
Không phải ngẫu nhiên mà các nhà phát triển ổ cứng lại cho ra đời các ổ cứng SSD trong khi các ổ cứng HDD truyền thống vẫn được sử dụng nhiều. Về cơ bản, ổ cứng SSD sẽ có một số điểm khác biệt nổi bật mà người dùng chưa biết ổ cứng SSD là gì cần phải chú ý, cụ thể:
a) Tốc độ
Các ổ cứng HDD hiện tại bị hạn chế khá nhiều về tốc độ xử lý thông tin do phụ thuộc khá nhiều vào tốc độ quay của các ổ đĩa xoay cơ học. Với tốc độ quay của ổ đĩa vào khoảng 5400 – 7200 rpm và khả năng truy xuất dữ liệu vào khoảng hơn 200 MB/s, ổ cứng HDD chắc chắn sẽ khá bất lợi khi so sánh với tốc độ đạt gần 500 MB/s của các chip nhớ trên ổ cứng SSD.
Một vài thí nghiệm kiểm tra tốc độ trên cả hai loại ổ cứng đã chứng minh, trong khi các chip nhớ của SSD đã hoàn tất khởi động và làm việc ngay thì ổ cứng HHD còn khá “vất vả” với quá trình khởi động máy.
b) Mức độ an toàn
Các hoạt động cơ học của ổ cứng HDD cũng khiến cho nó gặp không ít những phiền toái trong vấn đề đảm bảo an toàn cho thông tin trong suốt quá trình hoạt động. Dữ liệu được lưu trữ trên các ổ cứng HDD bằng cách ghi thông tin trên bề mặt của ổ đĩa xoay được phủ từ tính, và để truy xuất những dữ liệu này, đầu đọc ổ đĩa cần có thời gian rà soát trên bề mặt đã để thu thập thông tin đầy đủ cho việc trích xuất.
Tuy nhiên, các linh kiện của động cơ và đầu đọc dữ liệu của ổ cứng HDD lại quá dễ bị ảnh hưởng bởi các tác động lực từ bên ngoài như rung, lắc, va đập…dẫn đến việc dữ liệu bị mất một phần do ổ đĩa ngưng hoạt động.
Nhiều trường hợp mặc dù ổ cứng có thể sửa chữa để hoạt động bình thường, song dữ liệu lại bị lỗi hoặc không thể mở được, gây ảnh hưởng lớn cho người sử dụng.
Vậy điều tương tự có xảy ra trên các ổ cứng SSD mới? Câu trả lời là không.
Rõ ràng các vấn đề về độ an toàn dữ liệu trên các ổ cứng HDD đều được gây ra do các chuyển động cơ học của nó. Trong khi đó, ổ cứng SSD đã khắc phục điều này bằng cách chuyển lữu trữ sang các chip nhớ. Các chip nhớ này hoạt động độc lập mà không cần đến các chuyển động cơ học.
Đặc biệt, với mỗi chip nhớ bị hư hoặc kết thúc vòng đời theo tuổi thọ, dữ liệu trên chip đó sẽ được back up và chuyển sang các chuyển còn lại, đảm bảo việc dữ liệu sẽ luôn có môi trường lưu trữ lâu bền theo thời gian.
c) Khả năng gây ồn
Các hoạt động cơ học chắc chắn sẽ không thể tránh khỏi ma sát. Điều này cũng đồng nghĩa ổ cứng HDD sẽ có khả năng bị nóng cao hơn khi hoạt động với thời gian dài.
Nếu máy tính của bạn phải làm việc trong điều kiện tản nhiệt kém hoặc nhiệt độ quá cao, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy máy hoạt động khá ồn và truy xuất dữ liệu cũng chậm dần đi theo thời gian sử dụng máy. Tình trạng này đôi khi cũng gây treo hệ thống và mất dữ liệu không mong muốn.
Đây cũng là một trong những lý do khiến cho các ổ cứng SSD ra đời. Với công nghệ lưu trữ trên chip, bạn hầu như không còn nhận ra bất kỳ chuyển động nào của ổ cứng khi chúng hoạt động quá êm ả và không có tiếng ồn nào.
d) Kiểu dáng
Việc sử dụng chip nhớ cũng giúp các ổ cứng SSD có thể tự do cải tiến về kích thước và kiểu dáng hơn so với các ổ cứng HDD truyền thống. Không phải mang theo các ổ đĩa xoay cồng kềnh, ổ cứng SSD được nâng cấp với nhiều kích thước nhỏ gọn hơn, phù hợp với cả các dòng laptop cỡ nhỏ.
Trong khi đó, các nhà phát triển vẫn luôn cảm thấy khó khăn trong việc “khoác những chiếc áo mới” cho HDD, khi việc thu nhỏ các ổ đĩa xoay gần như là rào cản lớn. Đã có nhiều sản phẩm HDD được cải thiện hơn về kích thước, với khoảng 1,8 inch, nhưng đồng nghĩa với đó, dung lượng của ổ cứng cũng bị kéo xuống đáng kể.
e) Các chức năng khác
Ngoài các khả năng trên, một ổ cứng SSD cũng mang lại cho bạn thêm 2 chức năng cơ bản khác như:
– Chức năng sửa lỗi ECC (Error Correcting Code): Một chức năng mới cho phép SSD thực hiện các thao tác kiểm tra và nhận diện lỗi dữ liệu, từ đó tự động sửa lỗi, giúp giảm thiểu tình trạng dữ liệu bị mất mát hoặc hư hỏng. Chức năng này thường được trang bị ở các dòng ổ cứng SSD cao cấp và bạn hoàn toàn có thể kiểm tra chúng bằng cách xem các thông số được nhà sản xuất công bố trên bao bì sản phẩm.
– Chức năng năng cao hiệu suất bằng lệnh TRIM: Bộ nhớ NAND flash không thể ghi đè dữ liệu. Thay vào đó, chip điều khiển sẽ phải xóa đi các dữ liệu cũ và ghi đè lên vùng trống đó. Lúc nyaf, lệnh TRIM sẽ kích hoạt để thông báo cho ổ cứng SSD biết khối dữ liệu nào không còn hoạt động và có thể xóa từ bên trong, giúp ổ cứng giảm tải bớt cho hiệu năng nhanh hơn.
5. Ổ cứng SSD có thực sự vượt trội hơn ổ cứng HDD về mọi mặt không?
Mang nhiều ưu điểm vượt trội hơn hẳn, nhiuef người chưa hiểu hết ổ cứng SSD là gì sẽ nghĩ rằng ổ cứng SSD đã thực sự đánh bật các ổ cứng HDD truyền thống. Song, trên thực tế, các ổ cứng SSD vẫn tồn đọng một vài khuyết điểm khiến nó vẫn chưa được thay thế hoàn toàn cho các ổ cứng HDD, đó là:
a) Giá thành cao
Sở hữu một công nghệ lưu trữ hiện đại cũng khiến cho các ổ cứng SSD được bán ra thị trường với mức giá cao hơn rất nhiều so với ổ cứng HDD. Ổ cứng SSD hiện nay đang được chào bán ở mức giá từ 800 ngàn đến vài triệu đồng, và thường được sử dụng chủ yếu bởi những người dùng cao cấp, có nhu cầu sử dụng máy tính cấu hình cao với tần suất lớn, build hi-end PC hoặc những người đam mê công nghệ, chứ chưa thực sự phổ biến cho các đối tượng bình dân hơn.
Tuy nhiên, nếu so với khoảng 2,3 năm về trước, các ổ cứng SSD hiện nay đã được giảm giá khá tốt, từ 20-30%, rút ngắn khoảng cách về giá giữa SSD và HDD để tiếp cận với nhiều người dùng hơn, với nhiều mẫu mã đa dạng hơn.
b) Dung lượng thấp
Rào cản về giá cũng khiến cho các ổ cứng SSD được thiết kế với mức dung lượng thấp hơn nếu so cùng mức giá. Với mức giá hơn 1 triệu đồng, bạn hoàn toàn có thể mua được một ổ cứng HDD từ 1 đến 2TB, trong khi đó với mức giá này, bạn chỉ có thể sở hữu một ổ cứng SSD vào khoảng 256GB.
Bằng việc rút ngắn khoảng cách về giá, dung lượng của ổ cứng SSD ngày nay cũng đã được cải thiện hơn, song vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn các ổ cứng HDD về mặt dung lượng khi giá thành nhình chung vẫn đang nằm ở mức cao.
6. Nên lắp đặt ổ cứng SSH hay ổ cứng HDD?
Xét về các ưu điểm và khả năng tối ưu về tốc độ và khả năng xử lý thông tin, rõ ràng người dùng nên trang bị các ổ cứng SSD mới để nâng cao khả năng đa nhiệm của hệ thống. Tuy nhiên, với mức giá cao hơn, không phải lúc nào sử dụng ổ cứng SSD cũng là tốt nhất.
Việc lựa chọn lắp đặt ổ cứng SSD hay ổ cứng HDD còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
Nếu bạn cần tăng tốc cho khả năng hoạt động của máy tính, hoặc bạn nhận thấy máy bắt đầu xuất hiện nhiều lỗi hệ thống do ổ cứng cũ gây ra, hay đơn giản là bạn muốn build up một dàn máy tính cao cấp hơn để sử dụng tốt hơn, bạn có thể lựa chọn thay thế bằng các ổ cứng SSD mới nhất.
Còn đối với trường hợp nhu cầu sử dụng của bạn chỉ dừng lại ở mức văn phòng cơ bản, phục vụ một chút cho giải trí, nghe nhạc, lướt web, xem phim…thì một ổ cứng HDD tầm trung cũng đã đủ để bạn có thể giải quyết công việc một cách suôn sẻ nhất.
Tuy nhiên, nếu muốn trải nghiệm những tính năng tối ưu mà một ổ cứng SSD mang lại, bạn cũng thể một lần lắp đặt loại ổ cứng này cho máy tính của mình xem sao nhé.
Đối với mình, thì mình sẽ chọn lựa 2 lựa chọn, mình sẽ lắp ổ SSD cho hệ thống cài windows, còn ổ HDD mình vẫn lắp kèm để chứa đựng những file lưu trữ dữ liệu. Vì tuổi thọ của HDD sẽ lâu hơn và bền hơn SSD rất nhiều.
Hãy thường xuyên theo dõi kênh Youtube Thái Sơn Vlog thư giãn sau 1 ngày làm việc vất vả nhé.
Thái Sơn Vlog sản xuất những video hài hước từ tình huống đời thường diễn theo cách dí dỏm cực giải trí. Đừng bỏ lỡ bài viết hay video giải trí hấp dẫn nhé.
viagra at walmart viagra professional review buy viagra australia